Gesprek met Dokter Verschaeve en meneer Depasse, hoofdverpleegkundige, over de ervaring met thuistoediening in het Grand Hôpital de Charleroi
Het Grand Hôpital de Charleroi (GHDC) organiseert sinds 2016 thuistoediening van antitumorale therapieën. De oncologische verpleegkundigen van het ziekenhuis verplaatsen zich naar de patiënten om daar orale, subcutane of korte intraveneuze kankertherapie toe te dienen.
De plannen voor de bouw van een nieuw ziekenhuis gaf de aanzet om de organisatie van het dagziekenhuis te hertekenen. Op dat moment werd er al gewerkt met een specifiek dagziekenhuis voor geneesmiddelen waarvoor een directe en permanente medische supervisie niet nodig was. De leden van het oncologisch team en de ziekenhuisdirectie werkten samen aan een project om deze geneesmiddelen ook buiten de muren van het ziekenhuis toe te dienen.
De gespecialiseerde oncologieverpleegkundigen van het ziekenhuis verplaatsen zich hiervoor naar de patiënten. Er waren verschillende redenen om met de oncologieverpleegkundigen van het ziekenhuis te werken. De gespecialiseerde verpleegkundigen kunnen patiënten optimaal begeleiden en informeren over de therapie en de nevenwerkingen. Het oncologisch team beschikt over al de nodige materialen om oncologische therapie veilig toe te dienen. Bovendien nemen ze al de afval weer mee terug naar het ziekenhuis, waar de nodige faciliteiten aanwezig zijn om resten van antitumorale geneesmiddelen te vernietigen.
De verschillende betrokkenen binnen het ziekenhuis werkten samen om een protocol per toedieningsvorm uit te werken. De processen in verband met het geneesmiddelen transport werden bijvoorbeeld in nauwe samenwerking tussen de voorschrijvende artsen, de oncologieverpleegkundigen en de ziekenhuisapotheker grondig voorbereid. Al de verschillende processen werden gemodelleerd en schematisch voorgesteld. Voor elke actie is er een verantwoordelijke en een tijdsduur. Een verpleegkundige coördinator werd aangesteld om het overzicht te behouden van de thuistoediening.
Er was ook veelvuldig overleg met huisartsenfederaties. Huisartsen zijn verantwoordelijk voor de patiënt buiten het ziekenhuis. De oncoloog is verantwoordelijk voor de kankertherapie, ook als die thuis wordt toegediend. Communicatie tussen de intra- en extramurale zorgverleners is belangrijk om de verschillende bezorgdheden te bespreken.
Om praktische redenen biedt men enkel thuistoediening aan als de patiënt binnen een straal van 20 kilometer van het ziekenhuis woont. Voor elke patiënt wordt eerst het advies van de huisarts gevraagd. Thuistoediening kan pas starten na een positief advies van de huisarts. Daarnaast kan de thuistoediening stopgezet worden indien het oncologisch team opmerkt dat de sociale context of hygiënische omstandigheden niet voldoende is.
De oncologische verpleegkundigen van het GHDC kunnen orale, subcutane of korte intraveneuze therapieën bij de patiënten thuis toedienen. Voor intraveneuze geneesmiddelen heeft de verpleegkundige altijd een extravasatiekit bij zich. De maximumduur van een intraveneus infuus is één uur. De verpleegkundige blijft dan ongeveer twee uur ter plaatse.
De eerste cyclus van een antitumorale behandeling wordt altijd volledig in het ziekenhuis gegeven. Voor immunotherapie geldt dit voor de cycli gedurende de eerste zes maanden. Als de toediening in het ziekenhuis probleemloos verloopt, kunnen thuistoedieningen afgewisseld worden met regelmatige toedieningen in het ziekenhuis. De frequentie is voor elke therapie anders.
Om de geneesmiddelen veilig naar de patiënt te vervoeren, beschikken de oncologische verpleegkundigen over een speciaal uitgeruste wagen met een koelinstallatie en temperatuurloggers. De ziekenhuisapotheker wordt elke avond op de hoogte gebracht van de geneesmiddelen die de volgende dag nodig zijn voor thuistoediening.
De verpleegkundigen melden de matige tot ernstige nevenwerkingen, die ze tijdens het huisbezoek opmerken, aan de oncoloog en de huisarts. Verpleegkundigen kunnen een extra huisbezoek inplannen om mogelijke nevenwerkingen te verlichten zoals bijvoorbeeld een laserbehandeling ter verlichting van een mucositis. Elke patiënt heeft ook een dossier op papier, waar elke gezondheidswerker zijn bemerkingen over het huisbezoek noteert.
"Dit is een prachtig project met in het centrum de patiënt. Hij wordt in zijn thuisomgeving behandeld met een optimale veiligheid."
Voor patiënten is thuistoediening van de antitumorale therapie een enorm voordeel. Tijdens de zware kankertherapie zijn mensen kwetsbaar en snel moe. Ze appreciëren enorm dat vermoeiende verplaatsingen naar het ziekenhuis zoveel mogelijk vermeden worden. Ook voor de oncologieverpleegkundigen die de patiënten thuis behandelen, is thuistoediening een positieve ervaring.
Het drukke dagziekenhuis wordt ontlast. Dit is belangrijk omdat er in het toekomstige ziekenhuis een kleiner dagziekenhuis voorzien is met minder bedden.
Al de kosten voor het organiseren van thuistoediening zijn ten laste van het ziekenhuis. Hier staat momenteel geen enkele compensatie tegenover. Thuistoediening is een zware financiële last voor het ziekenhuis. De ziekenhuisdirectie en het oncologisch team blijven echter overtuigd van de belangrijke voordelen van thuistoediening. Iedereen blijft sterk gemotiveerd om kwaliteitsvolle en veilige thuistoediening voor kankerpatiënten aan te bieden.
Thuistoediening is een prachtig project met in het centrum de patiënt. Het is een mooie opportuniteit om de samenwerking en cohesie met de eerste lijn te verhogen. Maar thuistoediening kan zich niet verder ontwikkelen zonder een financieel en wettelijk kader van de overheid.